Ýtarleg Útskýring á Icesave samningunum, hvort og hvernig við getum borgað og hvað ef?

 

 

 

Þegar fólk veltir fyrir sér kostum og göllum þessa margumtalaða Icesave samnings verða menn að hafa eftirfarandi spurningar til hliðsjónar. Í fyrsta lagi eru samningurinn og skilmálar hans okkur nægilega hagstæðir?, Í öðru lagi hafa íslendingar efni á að standa við þessar skuldbindingar . Í þriðja lagi hvaða afleiðingar munu slíkar skuldbindingar hafa á íslendinga almennt og ríkisfjármálin, í fjórða lagi, hverju þarf að fórna til að greiða það  Í fimmta lagi hvort þá verið sé að fórna meiri hagsmunum fyrir minni eða öfugt? Í sjötta lagi ef þingheimur neitar að samþykkja þennan samning, hvað tekur þá við? og vegna þess að hingað til hefur undirritaður ekki fundið færslu sem svarar öllum þessum spurningum með hliðsjóna af kostum og göllum samningsins mun hér vera gerð tilraun til þess að svara nokkrum þeim mikilvægustu út frá þeim forsendum sem hægt er að gefa sér, samningunum sjálfum og ummælum um hann.

Eru samningurinn og skilmálar hans Íslendingum ásættanlegir?

Hvort þessir samningar eru hagstæðir eða ásættanlegur verður lesandi góður að dæma um fyrir sjálfan sig. Hér verða einungis tekinn fyrir nokkur ákvæði er þykja umdeild eða neikvæð ásamt þeim jákvæðu er fjallað hefur verið um á blogg og fréttasíðum landsins. 

Mikið hefur verið rætt um 16. grein samningsins og InDefence hópurinn bendir á að Lögfræðingar innlendir sem erlendir eru flest allir sammála um að þetta ákvæði feli í sér víðtækt afsal friðhelgisréttinda sem leiðir til þess að mun auðveldara verður að ganga að eignum íslenska ríkisins. Þegar ákvæðið er lesið kemur ekki fram í texta samningsins nein takmörkun á hugtakinu „eign". sem þýðir að Bretar eða Hollendingar gætu þess vegna tekið alþingishúsið til gjaldþrotaskipta, ríkisjarðir eða þjóðgarða og jafnvel vatns veitur og virkjanir því enginn takmörk eru á því hve langt Bretar og eða Hollendingar geta gengið að.

Sigmundur Davíð sagði á þingi: "Nú er meira að segja komið í ljós að getið er um það í samningunum að uppfylli íslenska ríkið ekki tiltekin skilyrði eða innstæðutryggingarsjóðurinn, eitt af fjölmörgum skilyrðum." þá "...sé strax hægt að gjaldfella allt lánið, hvenær sem er á þessu sjö ára tímabili eða eftir það."  Samningarnir hafa hvorki meira né minna 11 gjaldfellingar ákvæði og Sigmundur segir jafnframt að mörg þeirra hafa lögfræðingar aldrei áður séð í samningum.

Það birtist frétt á mbl.is þar sem hæstaréttar lögmaðurinn Jacko R Möller bendir réttilega á að í samningunum eru okkur hagstæð ákvæði eins og að hollendingar og Bretar skuldbinda sig til þess að funda aftur um samningin og skoða hvort þeir vilji endurmeta hann. 

Hafa Íslendingar efni á að standa við þessar skuldbindingar?

þrátt fyrir blóðugan niðurskurð þetta árið kemur ríkissjóður samt sem áður til með að skila -153.142 milljörðum króna í halla. Vegna framúrkeyrslu ríkisstofnanna og embætta ríkisins upp á 20 milljarða kr þurfti ríkisstjórnin að fylla í 20 milljarða gat sem núverandi frumvarpi um skatta hækkanir og niðurskurð er ætlað að gera. þá standa ennþá eftir þessir 153.142 milljarðar króna sem ríkið á eftir að þurfa að brúa. Á Bloggsíðu Fannars frá Rifi koma fram útreikningar sem sýna að ríkisstjórnin komi til með að þurfa að skera niður amk 32,5% flatan niðurskurð til þess að mæta þessu 153.142 milljarða halla. Þá er eftir að reikna inn vaxtagreiðslur og afborganir af icesave samningunum sem miðað við bestu forsendur sem ríkistjórninni reiknast til; það er að upp í hann fáist 95% af eignum Landsbankans segir Fannar frá Rifi að við meigum búast við því að þurfa eftir sjö ár að greiða miðað við gengið í dag 23.9 Milljarða á ári. Ef hins vegar ekki fáist nema 75% til 50% getum við reiknað með að greiða 47 til 76 milljarða króna á ári. En rétt er að geta að samkvæmt sjötta ákvæði samningsins eiga allir kröfuhafar landsbankans þar ytra jafnan rétt á eigna safninu sem þýðir að lánadrottnarar, bresk bæjarfélög og aðrir kröfuhafar geta fengið af safninu hlutfalslega jafn mikið  og íslenska ríki. Ofan á þessar skuldir bætast svo við afborganir og vextir af lánunum frá Rússum og norðurlöndunum upp á tæpa 4000 milljón dollara sem samið var um að kæmi til við að bætast við hið mjög svo umdeilda 2000 milljón dollara ags-lán. Miðað við þessar forsendur verður það að teljast nokkuð ljóst að hvernig sem spilast úr kreppunni á næstu sjö árum verður það að teljast afar hæpið að íslendingar geti yfir höfuð borgað þessar skuldbindingar nema með ólýðandi skatthækunum og niðurskurði.

Hvað gerist ef við borgum ekki?

Í versta falli fer AGS í burtu með sína peninga og íslendingar fá enginn lán til að styðja við gengi krónunnar sem gæti haft mjög slæmar afleiðingar hér til skemmri tíma en eins og marg oft hefur verið bent á var ein skjótasti efnahagslegi bati nokkur staðar í Argentínu sem neitaði að greiða sínar skuldir og reyndin varð sú að hún lokaðist eingöngu frá alþjóða lánamörkuðum í tvö ár. Að öðrum kosti þrátt fyrir ummæli Breta og hollendinga mætti ávalt reina að semja upp á nýtt. Ummæli Breta og hollendinga sem um það skarast eru auðvitað sögð í þeirri von að íslendingar samþykki frekar núverandi samning.

Eins og Steingrímur j. í vörn sinni hefur margoft bent á að þá eru þetta nauðunga samningar. Ögmundur Jónsson segir að spurður út í hvort við lendum ekki í einangrun ef samningarnir verði ekki samþykktir: ,,Við erum..." nú þegar "...í einangrun. Það er umsátur um Ísland. Það er í því ljósi sem þessir samningar voru gerðir." Brown Viðurkenndi líka á fyrirspurnartíma á breska þinginu fyrir nokkru að hafa misbeitt AGS og brotið þannig lög er hann notaði sjóðinn sem þvingunartól fyrir betri samninga fyrir Breta.  Sigurður Líndal lagaprófessor sagðist dálítið hræddur um að Íslendingar eigi engan annan kost en að gangast undir Icesave samningana eins og hver önnur sigruð þjóð og játar aðspurður að verið sé að berja Íslendinga Til hlýðni "...ekki spurning". Ögmundur segist hins vegar réttilega að þetta sé að sjálfsögðu ekki eina leiðin sem sé fær í málinu. Ef málið verði ekki samþykkt þurfi einfaldlega bara að skoða aðrar leiðir.

Sigurður Lingdal hefur ásamt Dóru Sif Týnes einnig bent á að dómstólaleiðin sé að öllum líkindum ekki fær vegna þess að til þess þurfi amk tveir að koma að samkomulagi um hvaða dómstóll eigi að dæma í málinu. Hins vegar hafa Magnús Thorodssen hæstaréttarlögmaður og og fyrrverandi forseti hættarétts, Björg Thorarensen forseti Lagadeildar HÍ og Atli Gíslason Hæstaréttarlögmaður, Stefán Már Stefánsson prófessor við HÍ og Jón Steinar Gunnlaugsson, hæstaréttardómari allir sagt lagalegan rétt íslendinga sterkan og vilja meina að málið eigi að fara fyrir sómstóla þar sem þeir eru eina sanngjarna leiðin til að hveða á um hversu mikið íslendingar þurfi að greiða.Þar sem reint hefðu mátt að semja um einhverskonar ramma þar sem íslendingar myndu skuldbinda sig til að greiða, hvernig sem dómurinn færi einhvað lágmark.

Niðurlag

Í ljósi þeirra ákvæða sem í samningnum er á kveðið verða afleiðingarnar af því að sammþykkja hann ekki að vera verulega alvarlegar og þegar tekið er inn í reikninginn að íslendingar eiga að öllum líkidum ekki eftir að geta staðið undir þessum samningi án þess að leggja á byrgðar almennings ólýðandi skatta og verulegan niðurkurð í almennri þjónustu eins og heilsugæslu og menntakerfi landsmanna verður það að segjast eins og er að samningurinn getur einfaldlega ekki átt rétt á sér og þegar í ofanálag er litið til þess að skuldbindingar þessar eru ekki að nokkru leiti sök megin þorra almennings verður það að teljast óásættanleg niðurstaða að ekki náist betri samningar en raun ber vitni. Verði þessi samningur samþykktur mun það leiða af sér án þess að fara náið út í landflótta, Ósýnilega efnahagslega hlekki ánauðar almennings í landinu.

Sem dæmi hafa slíkir hlekkir sligað menn, konur og börn þriðjaheimsins nú áratugum saman vegna þess að þáverandi stjórnvöld voru tilbúinn að gefa frá sér þegna sína fyrir eigin frama, þrýsting, auðæfi eða skammsína heimsku. Á meðan vesalings fólkið þrælar sér út til að brauðfæða sína fjölskyldu. Þar er félagslegur hreyfanleiki nær horfin og misskipting auðs alger. Hér mun þeim sorglega veruleika bera við að venjulegur borgari fær líklega aldrei á sinni æfi efnahagslegt sjálfstæði eins og tíðkast í þróunnarlöndunum og er því í raun ekki sjálfstæður heldur í víðasta skilningi eign lánadrottins síns.

Mynd þessi er tekinn af minnisvarða; þrælasölu á Zanzibar af Arinol.

Umsátur um Ísland

Íssala eða ísbjarg?, Ýtarleg Útskýring á Icesave samningunum, hvort og hvernig við getum borgað og hvað ef?

 

 

 

Þegar fólk veltir fyrir sér kostum og göllum þessa margumtalaða Icesave samnings verða menn að hafa eftirfarandi spurningar til hliðsjónar. Í fyrsta lagi eru samningurinn og skilmálar hans okkur nægilega hagstæðir?, Í öðru lagi hafa íslendingar efni á að standa við þessar skuldbindingar . Í þriðja lagi hvaða afleiðingar munu slíkar skuldbindingar hafa á íslendinga almennt og ríkisfjármálin, í fjórða lagi, hverju þarf að fórna til að greiða það  Í fimmta lagi hvort þá verið sé að fórna meiri hagsmunum fyrir minni eða öfugt? Í sjötta lagi ef þingheimur neitar að samþykkja þennan samning, hvað tekur þá við? og vegna þess að hingað til hefur undirritaður ekki fundið færslu sem svarar öllum þessum spurningum með hliðsjóna af kostum og göllum samningsins mun hér vera gerð tilraun til þess að svara nokkrum þeim mikilvægustu út frá því sem hægt er að gefa sér, samningunum sjálfum og ummælum um hann.

Í þessari færslu hér. skrifuð í dag.

Strandi Icesave, strandar allt

Mein göllluð Galdþrotalög setja fólk á götuna og eru ein af ástæðum yfir lánunar heimila, Nýtt Frumvarp stendur til bóta

Nú er inn í einhverri nefnd á alþingi frumvarp til að breyta gjaldþrotalögunum á íslandi en þau hafa hingað til verið þess eðlis að bankar láni of mikið og of mörgum. Ég vil samt benda á að skuldir heimila og fyrirtækja voru bara brot af því sem íslenskir bankar lánuðu út, þar sem megnið af útlánum þeirra reyndist vera til fárra félaga þeirra á toppnum. En eftir standa samt heimili landsins skuldsett upp í topp.

í mesta góðærinu var eitt vandamálanna að áhættan var undir metinn. það sem átt er við er að vextir og lánakjör voru of góð svo að fólk var of gjarnt á að skuldsetja sig. Þar af leiðandi voru Íslendingar þá þegar áður en kreppan "skall á" ein skuldsettasta þjóð veraldar ef heimili og fyrirtæki voru borin saman hlutfallslega miðað við skuldsetningar annar þjóða í heiminum. Þannig voru Íslendingar búnir að yfirlána sjálfum sér svo að eignaukningin og verðmætasköpunin þurfti að vera svo mikil til að standa undir þessu að óraunhæf hlaut að teljast að slíkt gæti orðið enda sáu það margir fyrir í endan á þessari vitleysu og reindu þar af leiðandi að koma sér út eða um það skrifuðu. þegar kreppan svo "skellur á" hrinur eignaverðið svo að pakkinn lendir margfaldur á verðmætasköpun sem er hið raunverulega hagkerfi. Ein af ástæðum yfirlánunar tel ég vera núverandi gjaldþrotalög sem eru þannig gerð að þau binda hvern þann sem verður gjaldþrota sem slíkan í amk 15 ár.

Þrátt fyrir þessa skuldahlekki gjaldþrota sem annars biðu voru vextir ekkert sérstaklega lágir til venjulegs verkafólks sökum hávaxtastefnu seðlabankans sem með henni þóttist slá niður á þensluna en jók hana raunar með aukningu í sölu jöklabréfa. 

þegar samfélagsáttmálinn brestur milli ríkisins, almennings og bankans sem svo hljóðar að ég mun borga mínar skuldir ef þú ríkistjórnin og bankinn gætið þess að ég fái borgað mannsæmandi laun til þess greiða af mínum lánum eins og nú er komið fyrir mörgum. þannig er til að mynda sáttmálin með öllu brostin þegar fólk er sokkið í skuld og fær hvergi vinnu.

Að skila lyklinum er samt ekki jafn gott og það hljómar sumir benda á að fólk til að mynda í bandaríkjunum lendi á svörtum lista og aðrir bæta við að fái aldrei lán. Hvað varðar listann getur vel verið rétt en það er langt því frá að menn fá aldrei aftur lán. Þar var öfugt farið vegna þess að eftir að Bush breytti lögunum þannig að viðkomandi gæti eingöngu verið dæmdur gjaldþrota einu sinni leituðust bankar og kreditkortafyrirtæki hreinlega í að komast í viðskipti við ný gjaldþrota fólk vegna þess að það var svo líklegt að viðkomandi lendi í vanskilum aftur og þá var hægt að rukka dráttarvexti sem svo á endanum verða svo miklir að viðkomandi getur aldrei greitt niður skuldina. Vegna þess að hann er raunar löngu búinn að greiða raunvirðið en eltist endalaust við okur vexti sem bankarnir mokgræða á til lengri tíma. (slíkt má kalla Modern economic slavery)

Það var hins vegar ekki svona fyrir þessi umdeildu lög. Ef þú komst í fátækra hverfi í bandaríkjunum sástu líklega hundruð skrifstofa sem sérhæfðu sig í því að gera fólk gjaldþrota og af því má álykta að allmargir nýttu sér þá þjónustu. Vegna þess að hugmyndafræðin á bak við gjaldþrotalögin er að gefa fólki annað tækifæri. Henry Ford var til að mynda gjaldþrota í fyrsta skiptið. Þar að auki eru það gjaldþrotalögin sem eiga að sjá til þess að þegar skuld er orðin ógreiðanleg komist fólk undan þeim skuldahlekkjum og bankinn tapi eða ef lögin voru góð, lánaði aldrei peninga til fólks sem hafði vart eða ekki efni á því að taka lán. 

Auðvitað er það og hefur verið þannig að bankastofnanir eru alltaf með tryggingu fyrir sínum innistæðum. Bæði í formi veðs og vaxta. Ef veðið dugir ekki eins og lögin eru hér í dag þá leggst restin af skuldinni ofan á viðkomandi og svo sjá þjónustur í eigu bankanna eins og intrum um að passa að viðkomandi komist ekkert næstu 15 árin nema að hafa borgað sína skuld og vel það. þess vegna voru bankar alltof reiðubúnir að lána fólki sem átti ekki efni á því fyrir stærra húsi eða betri bíl vegna þess að bankinn fékk alltaf sitt til baka og gott betur.

Í það heila er fólk samt alltaf viljugt til þess að borga sínar skuldir vegna þess að það vill ekki fá á sig vanskila stimpil, en þegar samfélagssáttmálinn riðlast hefur fólk einfaldlega ekki efni á því. Þar af leiðandi voru gjaldþrotalögin ásamt miklu aðgengi af fjármagni sökum jöklabréfa sökum hárra vaxta stefnu hér á landi þess eðlis að þau stuðluðu að yfirlánun líkt og gerðist fyrir kreppuna miklu 1930. Það er því nokkuð ljóst að núverandi gjaldþrotalög eru alltof ströng. hve langt menn eiga að ganga í hina áttina veit ég ekki en menn eiga amk ekki að þurfa að greiða af út af standandi skuldum eftir gjaldþrot í meira en 5 ár.

Nú stendur til að bæta úr þessu en Lilja Mósesdóttir o.fl. hafa lagt fram "Frumvarp til laga um breytingu á lögum um samningsveð nr. 75/1997",  og "tekur á þessu með þeim hætti að ekki verður hægt að ganga að skuldara fyrir hærri upphæð en samningsveðinu og ekki verður hægt að halda úti kröfum á viðkomandi vegna þess sem ekki innheimtist." (Þór Saari)  Hættan er samt sú að full langt sé gengið þar sem með þessum lögum gæti fólk þess vegna bara skilað lyklinum en á móti kemur að fólk vill yfirleitt greiða af lánum sínum svo lengi sem það hefur efni á því og lögin eru af því leitinu til sanngjörn en leiða af sér meiri ábyrgðir á ríkistjórnir landsins að gera fólki kleift að greiða sínar skuldir. þá er vonandi að 50% tillaga sjálfstæðismanna verði einnig samþykkt á svipuðum tíma og gefið verði loforð um afskriftir svo að glingurpóstarnir hreinlega flæði ekki inn í bankana.

Fjölskylda á hringekjunni

Allen Stanford Kærður fyrir Átta-Milljarða-Dollara Svikamillu, Á meðan ganga hinir Íslensku útrásarvíkingar enn lausir.

Fréttastöðvarnar Al Ja Zeera og BBC segja frá þessu á vef sínum. þar kemur fram að hin Texaseski milljarðamæringur Sir Allen hafi að mati Bandaríska-ákæruvaldsins svikið út úr fjárfestum um átta milljarða dollara.

Venjulega bera lögfræðingar það fyrir skjólstæðinga sína og lýsa því yfir að þeir séu saklausir. Það vekur því athygli að í þessari frétt fylgir eingöngu tilkynning frá lögfræðing Stanford að Allen telji sjálfan sig vera al saklausan og sé þess full viss að hvaða réttláti dómari sem er myndi ekki detta það í hug að dæma hann fyrir viðskipti hans. 

Á sama tíma á íslandi hefur lítið farið fyrir hinni svonefndu rannsókn á hinum íslensku útrásarvíkingum sem margir hverjir hafa grunsamlega leynireikninga á tortúla, og jónfrúareyjum. Þrátt fyrir að margir helstu sérfræðingar, lögmenn og fræðingar eins og Eva Jolie og William K. Black hafa opinberlega lýst því yfir að hér hafi að öllum líkindum verið framinn lögbrot og hinir íslensku bankar hafi borið öll merki svikamillu.

Nú liggur líka fyrir undirskrifaður samningur varðandi Icesave, þar sem íslenska ríkið ætlar að skuldbinda sig til þess að taka lán frá Bretum og hollendingum til að greiða bætur fyrir svikamillu Landsbankans þar í landi. 

Óþarft væri að nefna blóðugan niðurskurð sem liggur nú einnig fyrir þar sem samsteypustjórn samfylkingar og vinstrigrænna ætlar óvegin að beygja sig fyrir ags og hans skilmálum. Undirritaður vill vekja sérstaka athygli á ræðu vinstri grænni Lilju Mósesdóttur sem talaði í þessari ræðu sinni um heimsókn fyrrverandi aðstoðarmanns fjármálaráðherra Ekvadors; Alfanso Peris Kakabatis sem "varaði við Alþjóðagjaldeyrissjóðnum og sagði sjóðinn fyrst og fremst politíska stofnun." sem "ætti aðeins tvö ráð við fjármálakreppu; háavexti og niðurskurð ríkisútgjalda" ræðuna má nálgast í heild sinni hér. 

Hagfræðingurinn og höfundur bókarinnar Falið vald Jóhannes Björn segir frá því á síðu sinni Vald.org hvernig sjóðurinn hefur í gegnum tíðina murkað úr skjólstæðingum sínum innviði samfélagsins og rift gildandi samfélags samningum, þar bendir hann einnig á athyglisverðan fyrirspurnartíma er mun hafa farið fram á breska þinginu þar sem hæstvirtur forsætisráðherra Bretlands Jarpur viðurkennir á sig lögbrot þegar hann dregur ekkert af því að hafa notað ags til þess að þvinga fram betri samninga við íslendinga um Icesave málið.

það er mín ágiskun að það hafi verið til þess að tryggja að við færum ekki dómstóla leiðina og settum allt haglkerfi evrópu í hættu vegna galla í löggjöf þeirra.

Stanford og sex aðrir dvelja nú í fangageymslum þar ytra og enn bíður almenningur á íslandi eftir réttlæti í sínum málum þar sem talið er að gríðarlegir fjármunir séu að tapast með degi hverjum sem hinir svo nefndu útrásarvíkingar fá að valsa um lausir allra mála.

Stanford og sex aðrir ákærðir